Nếu bạn đã từng tiếp cận với máy tính và Internet thì chắc hẳn đã từng ít nhất một lần nghe đến cái tên trình duyệt Cốc cốc hoặc vẫn đang sử dụng nó thường xuyên. Thật vậy, trong những năm gần đây, Cốc cốc trở nên quen thuộc với người sử dụng, sánh ngang với cái tên Google Chrome, vượt xa những cái tên như Mozilla Firefox hay Internet Explorer,… Tuy nhiên, đa số mọi người đều không biết đến câu chuyện ẩn sau cái tên thành công đó. Bạn có từng tự hỏi tại sao trình duyệt web này lại có tên thuần Việt như vậy hay nguồn gốc của nó từ quốc gia nào hay không? Vậy thì hôm nay hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thêm nhé!
Câu chuyện sáng lập
Trên thế giới, bộ phim “The Social Network” vô cùng nổi tiếng nói về câu chuyện mà Mark Zuckerberg sáng tạo ra Facebook ngay trên giảng đường thì ở Việt Nam, cũng có một câu chuyện thành công như vậy. Cốc cốc được “thai nghén” trong những đêm đông lạnh giá có tuyết rơi tại Ký túc xá Đại học Tổng hợp Quốc gia Moscow (Liên Bang Nga) – nơi ba chàng trai trẻ Nguyễn Thanh Bình, Lê Văn Thanh và Nguyễn Đức Ngọc đang theo học.
Khi đó, năm 2007, ba chàng thanh niên hay được mọi người gọi là “ba chàng ngự lâm” của Cốc Cốc vẫn đang tìm kiếm tài liệu học tập trên cỗ máy tìm kiếm khổng lồ Google bằng phiên bản tiếng Việt cho kết quả kém hơn phiên bản tiếng Nga. Trong khi người Nga thì lại rất ít sử dụng Google, họ ưa chuộng sử dụng công cụ tìm kiếm trong quốc gia của họ là Yandex. Vì thế, trong đầu ba chàng trai trẻ xuất hiện một dấu hỏi: “Tại sao mình không tạo dựng nên một ‘cỗ máy tìm kiếm’ cho người Việt thay thế cho Google giống như người Nga có Yandex?”. Câu hỏi này đã để lại trong họ những suy nghĩ ban đầu về một trình duyệt như thế.
Năm cuối đại học, cả 3 chàng trai đều quyết định đầu quân cho Công ty Công nghệ Nigma.ru – một công ty chuyên phát triển các công cụ tìm kiếm nổi tiếng của Nga. Lý do mà họ đầu quân vào đây là muốn tích lũy thêm kinh nghiệm cũng như những kiến thức nền tảng cho “dự án” của mình và đồng thời để kiếm thêm thu nhập – điều mà những du học sinh luôn cần đến. Sau này, Lê Văn Thanh nhớ lại: “Cả ba đều nghĩ rằng tham gia vào đây là một cơ hội lớn. Trong đơn ứng tuyển, chúng tối đã gửi kèm bản thảo về công cụ tìm kiếm và trình duyệt bằng ngôn ngữ tiếng Việt”. Thật không ngờ, hồ sơ ứng tuyển của họ lại “lọt mắt xanh” của Victor Lavrenko – một nhà quản lý của Nigma.ru. Bản thảo về công cụ tìm kiếm và trình duyệt mà họ nộp đã khiến cho Victor vô cùng thích thú, thâm chí ông còn tư vấn thêm cho họ về quá trình xây dựng và phát triển Cốc Cốc sau này.
Khi làm ở Nigma.ru, nhờ vào kinh nghiệm dày dặn, mối quan hệ và danh tiếng lâu năm trong lĩnh vực công nghệ tại Nga và Châu Âu, Victor đã giúp 3 chàng trai rất nhiều trong việc kết nối với các nhà đầu tư. Đến khi Cốc Cốc phát triển, ông còn tới Việt Nam làm việc để tiện hướng dẫn 3 chàng trai biến nó trở thành một sản phẩm thành công thực sự. Họ vô cùng biết ơn công sức và sự nhiệt tình của vị lãnh đạo này dành cho mình.
Thời điểm họ trở về quê hương Việt Nam, những dự án công cụ tìm kiếm của các công ty tại Việt Nam như Timnhanh, Xalo, Hoatieu, Socbay,… đều đã phá sản vì những lý do khác nhau. Song những điều đó không làm cho những nhà sáng lập Cốc Cốc cảm thấy nản chí hay lùi bước. Đến năm 2010, Cốc cốc chính thức được thành lập.
Những cú “lột xác” ngoạn mục
Với ý tưởng lớn ban đầu là tạo ra một cánh cổng kết nối người Việt với nguồn thông tin vô bờ của nhân loại bằng công nghệ và sử dụng tiếng Việt, ba chàng trai bắt đầu phát triển nó dần dần. Họ muốn hướng tới một công cụ tìm kiếm bằng tiếng Việt mà có tốc độ nhanh hơn, độ chính xác cao hơn, phục vụ nhu cầu tìm kiếm thông tin bằng tiếng Việt dễ dàng hơn. Thế nhưng ban đầu, những thứ họ có trong tay lại không bao gồm thuật toán, tài chính, kinh nghiệm – những nhân tố vô cùng quan trọng. Dự án này tưởng chừng như không thể thực hiện được.
Ba chàng trai lúc đó chia sẻ, họ có nền tảng học vấn tốt vì thế có rất nhiều lựa chọn tốt hơn, những cánh cổng tốt hơn đang chờ đón họ ví dụ như tiếp tục đi học ở nước ngoài và đầu quân cho những công ty công nghệ lớn của nước ngoài. Trong những lựa chọn đó thì việc quay trở về Việt Nam và mở công ty chắc chắn không phải lựa chọn tốt và bền vững trong số những cơ hội của họ. Thậm chí lựa chọn này còn mang nhiều rủi ro khi rất nhiều công ty ở Việt Nam lúc đó đã phải thất bại về lĩnh vực này. Thế nhưng, họ có đủ nhiệt huyết, có đủ niềm tin để tin vào chính quyết định của họ, tin vào sự thành công không xa của dự án này.
Và không phụ lòng người, ông trời cũng đã mang đến cho họ “quý nhân” – chính là Victor Lavrenko, một người luôn có lòng tin vào tiềm năng của dự án và sau này cũng trở thành CEO của Cốc cốc. Chính ông là người đã giúp 3 chàng trai trẻ kêu gọi và thuyết phục các nhà đầu tư Nga bỏ vốn vào dự án của họ. Ban đầu điều này cũng rất khó khăn mặc dù Victor là người có quan hệ và tiếng tăm. Nhưng dần dần, Cốc cốc được hình thành và gây ấn tượng được với các nhà đầu tư, củng cố niềm tin của họ vào dự án khi họ dần gỡ bỏ được những bài toán khó về công nghệ mà chính cả những nhà công nghệ trước đó phải bó tay. Nhờ đó mà dự án nhận được thêm rất nhiều những khoản đầu tư lớn cùng những sự giúp đỡ về nhân lực, mang đến những kỹ sư tài năng trên thế giới.
Cùng với quá trình thương mại hóa thì dự án cũng cần phải có một cái tên sản phẩm thương mại thật kêu và bắt mắt. Họ đã suy nghĩ rất nhiều cho cái tên “đứa con” mà họ đã bỏ rất nhiều công sức này. Hàng loạt những cái tên được đưa ra nhưng cuối cùng cái tên Cốc Cốc được chọn lựa. Với ý nghĩa là âm thanh của tiếng gõ cửa vừa vui tai nhưng cũng mang đầy hy vọng của dự án này do chàng blogger nổi tiếng Dâu Tây tư vấn. Cái tên này tuy giản dị nhưng chứa đựng lòng tin vô cùng lớn của rất nhiều con người.
Đến đầu năm 2013, 2 sản phẩm chính là công cụ tìm kiếm Cốc Cốc và trình duyệt Cốc Cốc được chính thức xuất hiện trên thị trường ICT Việt Nam. Sản phẩm trình duyệt Cốc cốc dựa trên nền tảng chromium (nền tảng nguồn mở cho các trình duyệt như Google, Opera…), với tiêu chí giữ nguyên như ban đầu là tập trung xây dựng một trình duyệt tiếng Việt dành riêng cho người Việt. Chỉ sau 2 tháng sau khi ra mắt thị trường, Cốc Cốc lọt top 5 trình duyệt phổ biến nhất ở Việt Nam.
Trong năm đầu tiên phát triển, công ty tập trung nghiên cứu những nhu cầu đặc trưng của người dùng Việt Nam và lần lượt đưa ra rất nhiều những tiện ích mới được cập nhật để phù hợp hơn với thị trường này. Một số phải kể đến như dùng công nghệ download của IDM nhanh hơn đến 8 lần trong điều kiện tiêu chuẩn, truy cập Facebook dễ dàng mà không cần đổi DNS, tự động thêm dấu giúp tăng tốc độ gõ phím từ 20 – 50%… và rất nhiều những tiện ích được người dùng đón nhận rất tích cực khác.
Công cụ tìm kiếm Cốc cốc được đánh giá là rất hiểu người dùng Việt Nam. Người dùng có thể quy đổi các đơn vị đo lường, tỷ giá ngoại tệ hay tra từ điển Anh – Việt trực tiếp tại trang web đang sử dụng bằng cách nhấp đúp chuột lên từ cần tra, giúp người đọc đọc các nội dung bằng tiếng Anh dễ dàng hơn mà không cần cài phần mềm từ điển hay mất công tra từ. Thậm chí nhiều người còn cho rằng Cốc cốc thực sự hiểu tâm lý người Việt hơn cả công cụ phổ biến Google Translate.
Năm 2014, không phụ lòng mong đợi, cuối cùng Cốc Cốc cũng đã vượt qua Internet Explorer của Microsoft và trở thành trình duyệt được sử dụng nhiều thứ 2 ở Việt Nam, sau trình duyệt Google Chrome. Thậm chí vào tháng 9 năm 2014, giới chuyên gia còn đánh giá Cốc cốc vượt mặt cả Firefox. Dự án này đã kết thúc năm 2015 bằng một kết quả vô cùng ấn tượng, lượng người dùng đạt đến con số hơn 18,2 triệu. Đến thời điểm ngày nay, Cốc Cốc đã tiến xa hơn rất nhiều, trở thành trình duyệt duy nhất tại Việt Nam có những tính năng hữu ích dành riêng cho người Việt. Nhờ những điều đó mà Cốc Cốc có được chỗ đứng vững chắc trong lòng người Việt và trên thị trường trình duyệt Internet cạnh tranh khốc liệt này.
Không ngừng phát triển và tiến xa
Mặc dù có được những thành công nhất định nhưng những người sáng lập nên cái tên này, họ vẫn luôn trăn trở về sự phát triển của sản phẩm này hơn nữa. Một trong 3 chàng trai chia sẻ mặc dù giờ đây Cốc cốc đã có vị trí của riêng mình nhưng thị phần mà trình duyệt này chiếm lĩnh vẫn còn là phần nhỏ trong thị trường công cụ tìm kiếm tại Việt Nam. Công việc trước mắt vẫn còn rất nhiều, họ không có thời giản để “ngủ quên”. Họ tiết lộ thêm về dự án sắp tới, Cốc cốc sẽ được ra mắt một phiên bản mới là trình duyêt trên Android và một dịch vụ tìm kiếm mới đánh vào thị trường ngách mà dược đánh giá là “sẽ gây ấn tượng mạnh cho người tiêu dùng”.
Trong năm 2016, mục tiêu của Cốc cốc là tăng thị phần trình duyệt từ 25% lên 30%, tăng thị phần lượng tìm kiếm lên 20% và đẩy mạnh kinh doanh đối với các mặt hàng khác. Khi được hỏi về mục tiêu “vượt mặt” Google, những chàng trai trần tình rằng: “Dựa trên quá trình nghiên cứu và đánh giá kỹ thuật, chúng tôi nhận thấy các máy tìm kiếm hiện nay bao gồm cả Google, Yahoo và Bing đều chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu tìm kiếm của người dùng Việt Nam. Và mục tiêu của chúng tôi là cố gắng đem đến cho người dùng một công cụ tìm kiếm thông minh và hiệu quả nhất, chứ không phải cạnh tranh với Google để trở thành máy tìm kiếm số một Việt Nam”. Câu trả lời thông minh đó cho thấy mục tiêu của họ hướng đến sự cụ thể và phù hợp chứ không phải muốn cạnh tranh trực tiếp với ai. Họ luôn đặt lợi ích người sử dụng – đặc biệt là người Việt – lên hàng đầu chứ không đặt mục tiêu quá viển vông.
Tham vọng trở thành những kỳ tích như Yandex của Nga, Baidu của Trung Quốc hay Naver của Hàn Quốc… của Cốc cốc dần trở nên thực tế hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, nhìn vào thực tế, Yandex năm 2012 đã có giá trị lên đến 8 tỷ USD, Baidu khi tiến hành IPO cũng đạt giá trị đến hơn 1 tỷ USD, những con số này đối với Cốc cốc thực tế mà nói thì còn quá xa xôi. Đó có thể là 10 – 15 năm nữa, nhưng cũng có thể là lâu hơn. Việc trước mắt của Cốc cốc là tiếp tục cho ra đời những tính năng, những sản phẩm, dịch vụ mới tốt hơn, tiện lợi hơn nhằm tăng lượng người dùng, tăng lượng doanh thu. Còn những tương lai vô cùng hoành tránh kia thì đương nhiên không bỏ qua niềm tin, nhưng cũng không vì thế mà chạy nhanh để rồi mắc sai lầm gì lớn.
Nhiều người khi nhìn vào con đường thành công của Cốc cốc sẽ nghĩ rằng đó là một con đường trải đầy “nhung lụa” khi HBM hay thậm chí lời đồn về Yandes hay Mail.ru Group (công ty Internet hạng 7 thế giới), Digital Sky Technology (quỹ từng đầu tư 200 triệu USD cho Facebook) là những “ông lớn” chống lưng cho Cốc cốc. Tuy nhiên, sẽ chẳng có bất cứ cốc cốc nào được phát triển như bây giờ nếu những nhà sáng lập dự án này, họ không có những ý chí mãnh liệt, dám nghĩ dám làm, dám mạo hiểm lao vào lĩnh vực đầy khốc liệt và dấu chân vấp ngã của những “ông lớn” công nghệ khác. Điều đó, mấy ai hiểu được, hay những sản phẩm tiềm năng như Cốc Cốc còn được thế giới biết đến quá ít.
Nhưng câu chuyện này cũng giúp cho mọi người, đặc biệt là giới trẻ có thể rút ra những bài học vô cùng giá trị. Những bài học đó là sự quyết tâm theo đuổi đam mê bằng chính nỗ lực của bản thân, điều đó sẽ tạo nên những kỳ tích, nhiều hơn những Cốc Cốc như vậy sẽ được phát triển trong tương lai. Và không riêng gì lĩnh vực công nghê, dù trong bất cứ lĩnh vực nào thì bài học này cũng đều có giá trị như vậy. Chỉ cần đủ quyết tâm, đủ niềm tin, bạn nhất định sẽ chiến thắng. Cứ gõ, cửa nhất định sẽ mở!
Hi vọng rằng những chia sẻ trên đây sẽ có ích đối với bạn!